Για τη λογική που υπάρχει πίσω από το γεωπολιτικό χάος και τη ρευστότητα της περιόδου αυτής, μίλησε ο ομότιμος καθηγητής Στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και Πρόεδρος του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων, Αθανάσιος Πλατιάς, στον OT στο πλαίσιο του Delphi Economic Forum X.
Ο δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος
«Βρισκόμαστε σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο», τόνισε ο κ. Πλατιάς,«όπου υπάρχουν δύο πόλοι -αμερικανικός και κινεζικός- που ανταγωνίζονται διαρκώς. Και μάλιστα είναι περισσότερο εντατικός από τον πρώτο Ψυχρό Πόλεμο, επειδή τώρα οι οικονομίες είναι συνδεδεμένες λόγω των αλυσίδων εφοδιασμού».
«Ενώ ο πρώτος διεξαγόταν στην ξηρά, τώρα ο δεύτερος έχει μεταφερθεί στη θάλασσα και προκαλεί μια γεωδυναμική αναδιάταξη, με την έμφαση να δίνεται σε ΗΠΑ και Κίνα και έναν ανταγωνισμό που παίρνει πολλές διαστάσεις. Για να αντιμετωπιστεί χρειάζεται να υπάρξει απαγκίστωση, κάτι που είναι επώδυνο», σχολίασε ο κ. Πλατιάς.
Αυτό που προκαλεί ταραχή στη διεθνή οικονομία, είναι η παγκοσμιοποίηση και ο τρόπος με τον οποίο έχεουν συνδεθεί οι οικονομίες μεταξύ τους. Σε αυτή την παγκόσμια τάξη πραγμάτων, οι ΗΠΑ προσπαθούν να δημιουργήσουν αντικίνητρα για την Κίνα, προκαλώντας έναν εμπορικό πόλεμο. Γιατί ξεκάθαρα με 104% δασμούς, δεν μπορεί να υπάρξει πια εμπόριο, ούτε από την Κίνα στη Δύση ή στις ΗΠΑ».
Η Ευρώπη
Για να μπορέσουν οι ΗΠΑ να επικεντρωθούν στη ΝΑ Ασία, πρέπει να αποχωρήσουν από την Ευρώπη, σε μια εξέλιξη που τρομάζει τη Γηραιά Ήπειρο. «Όλα βρίσκονται σε μια αλυσίδα. Οι Ευρωπαίοι θεωρούν πως δεν κινδυνεύουν τόσο αμυντικά, αλλά αν δεν υπάρχει η ρωσική απειλή, τότε δεν μπορούν να πείσουν το κοινό τους ότι υπάρχει ανάγκη για αμυντικές δαπάνες. Το ενδεχόμενο αυτό όμως οδηγεί σε μια αναδιάταξη», σημειώνει ο κ. Πλατιάς.
Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, δεν ήταν βέβαιο ότι θα έμεναν οι Αμερικανοί και θα δραστηριοποιούνταν στην Ευρώπη, γεγονός που την οδήγησε να αντιμετωπίσει την προοπτική ότι θα μείνει μόνη της. Και αυτό συμβαίνει και τώρα, σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή, ο οποίος εστίασε και στο γεγονός πως «οι Ευρωπαίοι βραχυκύκλωσαν».
Η ρητορική Τραμπ
«Είναι λογικό, καθώς λόγω του πολέμου στην Ουκρανία δεν αγόραζαν ενέργεια από τη Ρωσία και δεν μπορούσαν να στραφούν προς τα εκεί. Κι ενώ οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να αποχωρήσουν από την Ευρώπη και να δώσουν την προσοχή τους στην Ασία, οι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα. Την ίδια στιγμή, υπάρχει και ένας πολιστιστικός πόλεμος – όπως λένε για παράδειγμα οι ΗΠΑ πως οι Ευρωπαίοι δεν είναι δημοκράτες», δημιουργώντας μια συνολική εικόνα που προκαλεί πανικό.
Το αποτέλεσμα; «Οι Ευρωπαίοι θα αναγκαστούν να πάρουν μέτρα και να προσθέσουν και μια διάσταση ασφάλειας στην Ένωση. Αντιδρούν στη ρητορική του Τραμπ, οπότε η αμερικανική πολιτική φαίνεται πως έχει πετύχει καθώς κάνουν αυτό που εδώ και δεκαετίες πιέζουν οι ΗΠΑ, επενδύοντας στην άμυνα μέρσω του ReArm Europe, με την Ουκρανία τελικά να αποδεικνύεται καταλύτης». εξηγεί ο κ. Πλατιάς.
Η Ουκρανία
Οι ΗΠΑ προσπαθούν να κλείσουν τώρα τους πολέμους. Όπως επισημαίνει ο ομότμος καθηγητής, η Ουκρανία έφερε Ρωσία-Κίνα σε έναν άξονα, που δεν σπάει εύκολα γιατί έχει βάθος, και οι ΗΠΑ προσπαθούν να τον αποσυνθέσουν, δίνοντας στη Ρωσία μια νίκη, κάτι δηλαδή που δεν μπορεί να κάνει η Κίνα.
«Η Ρωσία να κρατήσει το 7% των εδαφών που έχει κατακτήσει στην Ουκρανία όπως και να μην μπει στο ΝΑΤΟ. Δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί για τον Τραμπ, καθώς αυτό που νόμιζε ότι θα γίνει γρήγορα, αποδεικνύεται τελικά δύσκολο».
ReArm Europe
Θα τα καταφέρουν οι Ευρωπαίοι; «Θα αναγκαστούν. Αλλάζει ολόκληρο το ευρωπαϊκό μοντέλο που είχε κοινωνικό κράτος, ηρεμία και σταθερότητα. Αυξάνοντας τις αμυντικές δαπάνες σε 3-3,5% επέρχεται δραματική ανακατανομή πόρων σε κράτη-μέλη, που θα τους τραβήξουν προφανώς από κοινωνικές δαπάνες. Και αυτό θα φέρει αποσταθεροποίηση και ώθηση λαϊκιστικών ιδεολογιών».
«Κερδισμένες προφανώς θα βγουν χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία, που έχουν βιομηχανική βάση όσον αφορά την παραγωγή οπλικών συστημάτων».