Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς από την πλευρά του λιανεμπορίου τροφίμων, αλλά και των προμηθευτών, καθώς και σύμφωνα με ερευνητές της αγοράς, σε κάποιες πρώτες ύλες, όπως για παράδειγμα στο αγελαδινό γάλα, έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη και σταδιακά και στην Ελλάδα μείωση των τιμών. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, αρκετές γαλακτοβιομηχανίες προχώρησαν σε μειώσεις τιμών σε κάποια προϊόντα τους που παράγονται από αγελαδινό γάλα, έστω και αν οι μειώσεις αυτές δεν αφορούν τους πολύ βασικούς κωδικούς τους.
Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τα γαλακτοκομικά και τυριά που παράγονται από αιγοπρόβειο γάλα, η τιμή του οποίου παραμένει σε σημαντικά υψηλά επίπεδα. Τιμοκαταλόγους με μειώσεις τιμών λαμβάνουν τα σούπερ μάρκετ και για την κατηγορία των σπορελαίων, προϊόντα που είχαν ανατιμηθεί πολύ πέρυσι, με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Από την άλλη, προϊόντα που εξακολουθούν να παράγονται με πρώτες ύλες οι οποίες είχαν αγοραστεί ακριβά, δύσκολα θα διατεθούν στην αγορά σε χαμηλότερες τιμές. Σε κάποιες δε περιπτώσεις πρώτων υλών, οι τιμές παραμένουν σε ανοδική πορεία με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τη ζάχαρη, γεγονός που προκαλεί ανατιμήσεις σε σειρά προϊόντων, από ζαχαρώδη και σοκολατοειδή έως τα αναψυκτικά.
Με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η διαμόρφωση του πληθωρισμού των τροφίμων σε 11,4% οφείλεται κυρίως στις αυξήσεις των τιμών σε ετήσια βάση κατά 19,1% σε γαλακτοκομικά και αυγά, κατά 16,2% στα έλαια και λίπη, κατά 13,8% στο ψωμί – δημητριακά, κατά 12,1% στον καφέ, κατά 12% στο κρέας, κατά 11% σε ζάχαρη, σοκολάτες, γλυκά, κατά 8,5% στο μεταλλικό νερό, αναψυκτικά και χυμούς φρούτων.
Τους λογαριασμούς του σούπερ μάρκετ επιβαρύνουν ακόμη οι ανατιμήσεις στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (16,3% σε ετήσια βάση), ενώ κατά 13,9% ακριβότερα σε σχέση με πέρυσι είναι τα φαρμακευτικά προϊόντα.
Πιο λίγοι στο όριο φτώχειας και μείωση των ανισοτήτων
Τον Απρίλιο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3%, που είναι το χαμηλότερο ποσοστό από τον Οκτώβριο 2021.
Γρίφος για τα νοικοκυριά φαίνεται ότι θα είναι ο σχεδιασμός των καλοκαιρινών διακοπών, δεδομένου ότι πέρα από τις αυξήσεις σε ετήσια βάση των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εισιτηρίων κατά 34,1% και 11,2% αντιστοίχως, αυξήθηκαν σε μηνιαία βάση κατά 11,8% οι τιμές των καταλυμάτων.
Στον αντίποδα βρίσκεται η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου κατά 25,1% σε ετήσια βάση και κατά 13,4% σε μηνιαία βάση, καθώς και η μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού κατά 29,9% σε ετήσια βάση και κατά 0,5% σε μηνιαία βάση.
Το γεγονός της αποκλιμάκωσης των τιμών ή έστω της όχι τόσο μεγάλης αύξησής τους επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Circana (πρώην IRI) σχετικά με τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ κατά το α΄ τρίμηνο του 2023. Αν και η αύξηση της αξίας των πωλήσεων εξακολουθεί να είναι υψηλότερη από αυτήν του όγκου πωλήσεων, καταγράφεται μια ήπια μείωση της «ψαλίδας». Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο η αξία πωλήσεων είχε αυξηθεί κατά 7% και ο όγκος πωλήσεων είχε υποχωρήσει κατά 2,5% και τον Φεβρουάριο η αξία πωλήσεων αυξήθηκε κατά 16,7% και ο όγκος πωλήσεων αυξήθηκε κατά 5,3%. Ωστόσο, τον Μάρτιο καταγράφηκε αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 3,6% και μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 5,4%.
Το βέβαιο είναι ότι οι υψηλές τιμές συνεχίζουν να πιέζουν τη ζήτηση, κάτι που φαίνεται από το γεγονός ότι στο α΄ τρίμηνο του 2023 καταγράφηκε αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 8,5% και μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 1,3%.
Η πίεση που ασκείται στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς φαίνεται και από την περαιτέρω ενίσχυση του μεριδίου των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, το οποίο στο α΄ τρίμηνο του 2023 διαμορφώθηκε σε 17,7%, με την εν λόγω κατηγορία να «τρέχει» με ρυθμό ανάπτυξης 19%.