Για χρόνια η συγκατοίκηση στην Ελλάδα αφορούσε πολύ συγκεκριμένες ομάδες: φοιτητές μακριά από την οικογενειακή εστία και ζευγάρια που βρίσκονται σε σχέση. Μέχρι που το κόστος στέγασης χτύπησε κόκκινο και το «μοίρασμα» έγινε ανάγκη.
Προκειμένου να μη μείνουν ως τα γεράματα στο παιδικό τους δωμάτιο, οι πιο ένθερμοι οπαδοί της συγκατοίκησης αναδεικνύονται οι Millennials (όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1981 και 1996) και ακολουθεί η Gen Z, (όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1996 και 2010) καθώς η εκτίναξη των τιμών στην αγορά κατοικίας όχι μόνο τους αποκλείει από την απόκτηση δικού τους σπιτιού, αλλά πλέον είναι δύσκολο να αντεπεξέλθουν και στις θεαματικά αυξημένες δαπάνες των ενοικίων.
Αυξήσεις έως και 55%
Αξίζει να αναφερθεί ότι την τελευταία 6ετία, από όταν δηλαδή ξεκίνησε η ανάκαμψη των ενοικίων και συνολικά της αγοράς ακινήτων, έως και το τέλος του 2022, η μέση αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων στην Αττική υπολογίζεται σε 35%, ενώ σε αρκετές περιοχές του κέντρου της Αθήνας, όπως και στον Πειραιά, η άνοδος είναι ακόμα υψηλότερη, φθάνοντας το 55%.
Για παράδειγμα στην Κυψέλη ένα δυάρι 29-36 τ.μ. της δεκαετίας του '70, ανακαινισμένο υποτυπωδώς, ενοικιάζεται αυτή τη στιγμή από 350 έως 380 μηνιαίως. Μαζί με τους λογαριασμούς και τα κοινόχρηστα το μηνιαίο κόστος φθάνει, ή ξεπερνάει, τα 500 ευρώ.
Αγγελίες σε πλατφόρμες
Από την άλλη, στην ίδια περιοχή η ζητούμενη τιμή μίσθωσης για ένα πλήρως ανακαινισμένο διαμέρισμα 140 τ.μ. με 3 υπνοδωμάτια, το οποίο διαθέτει έπιπλα και όλες τις ηλεκτρικές συσκευές, κυμαίνεται από 850 έως 1.000 ευρώ. Ετσι εάν το μοιραστούν 3 συγκάτοικοι μαζί με τους λογαριασμούς, το μηνιαίο έξοδο για τον καθένα ξεκινάει από 385 και φθάνει τα 435 ευρώ.
Βέβαια και στις δύο περιπτώσεις για έναν/μία νεαρό/ή ενήλικα που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, ήτοι 910 ευρώ σε 12μηνη βάση συνυπολογίζοντας τα δώρα, το κόστος στέγασης είναι πάνω από το συνιστώμενο 30% του εισοδήματός του, ακόμη κι αν στην περίπτωση της συγκατοίκησης σε επιπλωμένο σπίτι δεν έχει το έξοδο της πρώτης εγκατάστασης.
Ο φόβος ξεπερνιέται
Εξ ου και στις περισσότερες αγγελίες σε εξειδικευμένες ψηφιακές πλατφόρμες οι Gen Zers και οι millennials αναζητούν συστέγαση, το κόστος της οποίας να κυμαίνεται από 250 έως 350 ευρώ τον μήνα.
Πόσο εύκολο όμως είναι να συγκατοικήσει κάποιος με έναν άγνωστο;
Από τα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποίησε η Ierax Analytix για λογαριασμό του MyRoomie.gr, μια πλατφόρμα για εξεύρεση συγκάτοικου, το 17% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι θα ένιωθαν άνετα να συγκατοικήσουν με κάποιον/α άγνωστο/η, ποσοστό που αυξάνεται στους άνδρες και μειώνεται στις γυναίκες.
Με δεδομένο όμως ότι στην ίδια έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε 1.509 άτομα άνω των 18 χρόνων, το 43% δηλώνουν ότι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να νοικιάσουν ένα σπίτι μόνοι τους αυτή την περίοδο, φαίνεται ότι ο φόβος ξεπερνιέται. Κάτι που αποτυπώνεται και στις αναζητήσεις της λέξης «συγκατοίκηση» στην Google που αυξήθηκαν κατά 80% το 2022.
Αυξάνονται οι επενδύσεις σε οικιστικές μονάδες co-living
Εκτός από την άνοδο της παραδοσιακής συγκατοίκησης, στη χώρα μας έχει αρχίσει να εδραιώνεται και η καινούργια τάση της συν-διαβίωσης, ή co-living.
Πλέον, τα μοντέρνα «κοινόβια», που προσφέρουν ιδιωτικά δωμάτια πλαισιωμένα από κοινόχρηστους χώρους, των οποίων τις ανέσεις, όπως π.χ. κουζίνα, πλυντήρια, γυμναστήριο, χώρους αναψυχής, roof garden κ.λπ. οι ενοικιαστές μοιράζονται, ξεπετάγονται σαν τα μανιτάρια.
Ψηφιακοί νομάδες, φοιτητές από απόσταση ή μέσω προγραμμάτων Erasmus, νέοι επαγγελματίες και τηλεργαζόμενοι είναι κυρίως το target group των κτιρίων συν-διαβίωσης. Το κόστος ενοικίασης ανάλογα με τα κομφόρ που προσφέρονται ξεκινάει από 350-500 ευρώ τον μήνα για ένα δωμάτιο, συμπεριλαμβανομένων των πάγιων εξόδων.
Εκτός από την Αθήνα (Εξάρχεια, Γκάζι, Πετράλωνα, Παγκράτι, Νέος Κόσμος, Αιγάλεω κ.λπ.), οικιστικές μονάδες co-living έχουν αναπτυχθεί στη Θεσσαλονίκη, στην Κρήτη, στην Κέρκυρα, στην Πάτρα, στη Λέσβο, στη Ρόδο και στη Βόρεια Πελοπόννησο.
Σημειώνεται ότι το co-living έχει εξελιχθεί σε διακριτό τομέα του real estate, με τις επενδύσεις να αυξάνονται εκθετικά, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Μάλιστα στη γηραιά ήπειρο, ενώ ξεκίνησε από πολύ χαμηλή βάση, ο εν λόγω τομέας έχει γνωρίσει ταχεία ανάπτυξη, με επενδύσεις περίπου 1,2 δισ. ευρώ από το 2020 έως τα μέσα του 2022.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Savills για τις προοπτικές των οικιστικών ακινήτων στην Ευρώπη, το co-living θεωρείται από τους κορυφαίους επενδυτές σε ακίνητη περιουσία ως ο τρίτος πιο ελκυστικός τομέας, με περίπου τους μισούς (51%) να επιθυμούν να επενδύσουν μέχρι το 2025. Ωστόσο, σε αντίθεση με ορισμένους από τους πιο ώριμους τομείς, όπως οι πολυκατοικίες και τα συγκροτήματα φοιτητικών κατοικιών, οι περισσότεροι επενδυτές που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι αναμένουν να επενδύσουν λιγότερα από 100 εκατ. ευρώ.
Και στην περίπτωση του co-living, η μη προσιτή στέγαση αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους μοχλούς ανάπτυξης, όπως προκύπτει από έρευνα που πραγματοποίησε το Urban Land Institute και η Jones Lang LaSalle.