Η αποχή , το ευρύ αίσθημα μεταξύ δυσαρέσκειας και απαισιοδοξίας και η τελική επιλογή των αναποφάσιστων είναι οι τρείς κύριοι παράγοντες που φαίνεται ότι θα κρίνουν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, με τη διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ να παραμένει σε διψήφια επίπεδα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Marc και άλλες πληροφορίες μας.
Όπως προκύπτει καταραχήν από τη δημοσκόπηση της Marc που δημοσιεύτηκε χθες Κυριακή (2.6.24), η ΝΔ πιάνει τον στόχο του 33%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, που βρίσκεται σταθερά στη δεύτερη θέση, συγκεντρώνει ποσοστό κάτω του 17,8% που είχε λάβει στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του 2023. Φυσικά με το δεδομένο συγκεκριμένης κατανομής στους αναποφάσιστους, απέχοντες κλπ κλπ.
Στην πρόθεση ψήφου για τις ευρωεκλογές, η ΝΔ προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ με 16 μονάδες. Διαφορά που στην εκτίμηση ψήφου αυξάνεται περαιτέρω στις 16,9 μονάδες.
Συγκεκριμένα, στην πρόθεση ψήφου, η ΝΔ λαμβάνει 31,1%, ο ΣΥΡΙΖΑ 15,1%, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ 10,7%, η Ελληνική Λύση 7,6%, το ΚΚΕ 6,6%, η Πλεύση Ελευθερίας 3,8%, η Νίκη 3,3%, το ΜέΡΑ25 2,4%, η Φωνή Λογικής 2,4%, η Νέα Αριστερά 2,3%, και οι Δημοκράτες 2,1%.
Στην εκτίμηση αποτελέσματος, η ΝΔ συγκεντρώνει από 30,4 έως 36,2% με κεντρική τιμή το 33,3%. Ο ΣΥΡΙΖΑ από 14,1 από 18,7% με κεντρική τιμή το 16,4%. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ από 10,1 έως 14,1% με κεντρική τιμή το 12,1%. Η Ελληνική Λύση από 7 έως 10,4% με κεντρική τιμή το 8,7%. Το ΚΚΕ από 5,9 έως 9,1% με κεντρική τιμή το 7,5%. Η Πλεύση Ελευθερίας από 3,3 έως 5,9% με κεντρική τιμή το 4,6%. Η Νίκη από 2,4 έως 4,8% με κεντρική τιμή το 3,6%. Το ΜέΡΑ25 από 1,8 έως 3,8% με κεντρική τιμή το 2,8%. Η Νέα Αριστερά από 1,7 έως 3,7% με κεντρική τιμή το 2,7%. Η Φωνή Λογικής από 1,5 έως 3,5% με κεντρική τιμή το 2,5%. Οι Δημοκράτες από 1,4 έως 3,2% με κεντρική τιμή το 2,3%.
Οι έδρες στην Ευρωβουλή
Η ΝΔ αναμένεται να συγκεντρώσει 8 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 4, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ 3, η Ελληνική Λύση και το ΚΚΕ από 2 και από μία έδρα η Πλεύση Ελευθερίας και η Νίκη.
Τι επιλέγουν οι αναποφάσιστοι
Το 20,6% των αναποφάσιστων σκέφτονται να ψηφίσουν ΝΔ ή άλλο κόμμα. Το 15,4% ΣΥΡΙΖΑ ή άλλο. Το 25,7% ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ή άλλο. Το 9,7% ΚΚΕ ή άλλο. Το 17,7% Ελληνική Λύση ή άλλο. Το 4,1% Νίκη ή άλλο. Το 14,8% Πλεύση Ελευθερίας ή άλλο. Το 6,8 Νέα Αριστερά ή άλλο. Το 5,3% ΜέΡΑ25 ή άλλο. Το 8,8% Δημοκράτες ή άλλο. Το 2,5% Φωνή Λογικής ή άλλο. Το 4,8% μικρότερο κόμμα ή άλλο. Το 5,8% άκυρο – λευκό. Ενώ το 5,5% δηλώνει ότι δεν θα ψηφίσει.
Η πιο πιθανή επιλογή των αναποφάσιστων
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, αυτή τη στιγμή, το 10,7% δηλώνει πως θα ψηφίσει ΝΔ, το 8,7% Ελληνική Λύση, το 4,9% Πλεύση Ελευθερίας, το 4,1% ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, το 3% ΚΚΕ, το 2,7% Νέα Αριστερά, το 2,4% ΣΥΡΙΖΑ, το 2% ΜέΡΑ25, το 1,7% Νίκη και το 1,2% Δημοκράτες.
2.Ευρωεκλογές: Γιατί δεν ενδιαφέρουν τους πολίτες – Το κλίμα απαισιοδοξίας
Η μεγάλη διαφορά της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ, το αγκάθι της ακρίβειας, η τελική έκταση της αποχής και η μάχη των μικρών κομμάτων για μια θέση στις Βρυξέλλες - Κλίμα απαισιοδοξίας για την οικονομία και το μέλλον της Ευρώπης
Μένουν μόλις επτά ημέρες για τις ευρωεκλογές και το προεκλογικό κλίμα ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο υποτονικό. Το ενδιαφέρον για το εκλογικό αποτέλεσμα παραμένει σταθερό τον τελευταίο μήνα και κινείται στο 67% (από το 66% του Απριλίου), ενώ στις περασμένες ευρωεκλογές, του 2019, που βέβαια πραγματοποιήθηκαν μαζί με τον α΄ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών, είχε φτάσει την τελευταία εβδομάδα στο 72%.
Ισως ο βασικότερος λόγος που εξηγεί το χαμηλό ενδιαφέρον είναι ότι το αποτέλεσμα έχει προεξοφληθεί, καθώς η παράσταση νίκης της Νέας Δημοκρατίας ανέρχεται στο 86%. Ποτέ άλλοτε δεν έχει καταγραφεί παράσταση νίκης σε αυτά τα επίπεδα, ούτε καν σε τοπική εκλογική αναμέτρηση, πολύ περισσότερο σε εθνική κάλπη.
Η συμμετοχή
Εξάλλου, η πιθανότητα της περιορισμένης συμμετοχής (η οποία εμφανίζεται να είναι ισχυρή) εντοπίζεται κυρίως στις νεότερες ηλικίες, και επομένως δεν φαίνεται να αποτελεί παράγοντα ανησυχίας για το αποτέλεσμα της κυβερνητικής παράταξης. Ωστόσο η αίσθηση αυτή της απόλυτης υπεροχής, καθώς και η διψήφια διαφορά της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ (31% έναντι 15,7% στην εκτίμηση ψήφου), μπορεί να λειτουργήσει αποσυσπειρωτικά για τη ΝΔ και το τελικό ποσοστό της να κυμανθεί κάτω από τον «πήχη» του 33% που λέγεται ότι έχει θέσει το κυβερνητικό επιτελείο.
Στην αίσθηση αυτή θα πρέπει να συνυπολογισθεί και ένας επιπλέον παράγοντας, και αυτός είναι η σχετική επιδείνωση του δείκτη οικονομικής εμπιστοσύνης, ο οποίος επιβαρύνεται και κινείται στο -42 από -36 τον Απρίλιο. Τόσο η αποτίμηση της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης όσο και οι εκτιμήσεις για το άμεσο μέλλον δείχνουν να επιβαρύνονται, σε συνδυασμό μάλιστα με το πρόβλημα της Ακρίβειας, που όχι μόνο δεν υποχωρεί αλλά δείχνει και να οξύνεται.
Στα θετικά για την κυβέρνηση σημειώνουμε ότι μετά από καιρό φαίνεται να αποκλιμακώνεται το πρόβλημα της εγκληματικότητας, το οποίο υποχωρεί από το 6% του Απριλίου στο 2% τώρα. Πάντως το πρόβλημα της οικονομίας των νοικοκυριών δείχνει να επηρεάζει κάπως και την αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου, το οποίο αξιολογείται θετικά από το 30% των ερωτώμενων (32% τον Απρίλιο).
Τα κόμματα
Στην τρίτη θέση της εκτίμησης ψήφου βρίσκεται το ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ, το οποίο μετά από συνεχή τρίμηνη πτώση δείχνει τώρα να ανακάμπτει κάπως στο 12,9% από το 12% του Απριλίου.
Ακολουθούν ΚΚΕ και Ελληνική Λύση με μειωμένα ποσοστά συγκριτικά με τον Απρίλιο (στο 7,9% και 7,3% αντίστοιχα) και έπονται όλα τα υπόλοιπα μικρότερα σχήματα με προεξάρχουσα την Πλεύση Ελευθερίας, η οποία στην εκτίμηση ψήφου κινείται στο 4,2%. Ολα τα άλλα δείχνουν ότι θα δώσουν μάχη για να εξασφαλίσουν έδρα.
Θα λέγαμε επομένως ότι με εξαίρεση την Ελληνική Λύση, η οποία δείχνει σαφή ανοδική δυναμική συγκριτικά με το αποτέλεσμα που είχε στις βουλευτικές εκλογές, δεν φαίνεται μέχρι τώρα να υπάρχει κάποιο σχήμα που να διεκδικεί κάποιου είδους εκλογική έκπληξη.
Η Ευρώπη
Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι η ευρωπαϊκή διάσταση αυτής της αναμέτρησης είναι πολύ σημαντικότερη από την εσωτερική πολιτική διάσταση. Οι θετικές γνώμες για την ΕΕ στη χώρα μας κινούνται το τελευταίο διάστημα γύρω στο 50% και οι αρνητικές λίγο πάνω από το 40%, ενώ κυριαρχεί σταθερά ένα κλίμα απαισιοδοξίας για το μέλλον της καθώς μόλις το 22% πιστεύει ότι θα ενισχυθεί ενώ το 43% ότι θα αποδυναμωθεί. Είναι βέβαιο ότι η «Ευρώπη» χρειάζεται ξανά έναν εγερτήριο μύθο, ικανό να παρακινήσει τους λαούς της και να τη βγάλει σχετικά αλώβητη από τις μυλόπετρες του σύγχρονου παγκόσμιου ανταγωνισμού. Εξάλλου δεν θα πρέπει να «χρεώνουμε» αυτομάτως στο αντιευρωπαϊκό στρατόπεδο όλους όσοι στέκονται σήμερα αρνητικά ή κριτικά απέναντι στο ευρωπαϊκό θεσμικό οικοδόμημα.
Αυτό δείχνουν και οι απαντήσεις στο ερώτημα εάν το μήνυμα της ψήφου θα πρέπει να είναι μήνυμα στήριξης ή αποδοκιμασίας της ΕΕ, με το 56% να θεωρεί ότι θα πρέπει να είναι μήνυμα στήριξης.
Κλείνοντας, λίγες ημέρες πριν από τις κάλπες, θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι το όποιο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν θεωρείται ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει θέματα πολιτικής σταθερότητας για τη χώρα (69%). Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να κυβερνά απρόσκοπτα τη χώρα και σε κάθε περίπτωση δεν θα είναι οι ευρωεκλογές το πρόβλημά της αλλά η σχέση της με την κοινωνία και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ποιες δυνάμεις θα ενισχυθούν και ποιες θα αποδυναμωθούν; Χρειαζόμαστε περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη; Και τι θα απαντήσουν οι Ευρωπαίοι διά της ψήφου τους; Πολύ φοβόμαστε ότι αυτή η πλευρά της εκλογής έχει υποτιμηθεί και τα μηνύματα δεν θα είναι ευχάριστα για το «φιλοευρωπαϊκό» στρατόπεδο το βράδυ της 9ης Ιουνίου.
Ο κ. Στράτος Φαναράς είναι πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis SA.