Αυξήθηκε, συνεπώς, σημαντικά το κόστος του πετρελαίου θέρμανσης και μειώθηκε λίγο το κόστος του πετρελαίου κίνησης.
Η εφαρμογή αυτού του μέτρου απεδείχθη οικονομικά αναποτελεσματική, κοινωνικά άδικη, περιβαλλοντικά επιζήμια, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις δεν αντιμετώπισε ουσιαστικά και το λαθρεμπόριο.
Για το λόγο αυτό, πέρσι η Κυβέρνηση προχώρησε σε μεγάλη διεύρυνση των κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης και σε αύξηση κατά 25% της επιδότησης ανά λίτρο, πρωτοβουλία με έντονα τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής ευαισθησίας και δικαιοσύνης. Οι δικαιούχοι ανήλθαν περίπου στις εξακόσιες χιλιάδες. Το επίδομα το οποίο χορηγήθηκε διαμορφώθηκε στα 175 εκατομμύρια ευρώ, υπερδιπλάσιο της προηγούμενης περιόδου, που ήταν 86 εκατομμύρια ευρώ.
Η πρωτοβουλία αυτή της Κυβέρνησης, πέραν της πρόδηλης κοινωνικής στόχευσης, συνέβαλε και στην ανάκαμψη της κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης, με αύξηση αυτής κατά 13% την περίοδο Οκτώβριος 2013 - Απρίλιος 2014, έναντι τις αντίστοιχης προηγούμενης περιόδου.
Όμως, παρά τη μικρή ανάκαμψη της κατανάλωσης, εξακολουθεί να παρατηρείται υστέρηση εσόδων έναντι των προβλεφθέντων στόχων αυτού του μέτρου. Συνολικά, αυτή ανέρχεται περίπου σωρευτικά στα 750 εκατομμύρια ευρώ την τελευταία διετία, με το μεγαλύτερο μέρος της απόκλισης να παρατηρείται την πρώτη χρονιά, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία.
Για το λόγο αυτό, η Κυβέρνηση προχωρά σήμερα στη δεύτερη παρέμβασή της. Με την υπό συζήτηση διάταξη-τροπολογία, η Κυβέρνηση νομοθετεί για τη χειμερινή περίοδο που ξεκινά στις 15 Οκτωβρίου, τη μείωση κατά 30% του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, δηλαδή, στο πετρέλαιο εσωτερικής καύσης και στο φωτιστικό πετρέλαιο, με τη διαμόρφωσή του πλέον στα 230 ευρώ ανά 1.000 λίτρα, επιδιώκοντας έτσι μία καλή λύση με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, δεδομένων κυρίως των δημοσιονομικών περιορισμών.
Με τη μείωση αυτή η λιανική τιμή πώλησης του πετρελαίου θέρμανσης, μόλις ξεκινήσει η χορήγησή του φέτος, αναμένεται να υποχωρήσει στα επίπεδα περίπου του 1,15 ευρώ ανά λίτρο, ίσως και του 1,05 ανά λίτρο, ανάλογα με τα δεδομένα των διεθνών τιμών, από τα 1,259 που είχε διαμορφωθεί τον Απρίλιο του 2014.
Έτσι –και το τονίζω- για νοικοκυριό που δικαιούται επίδομα θέρμανσης η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης θα κινηθεί στα επίπεδα περίπου των 0,80 ευρώ ανά λίτρο, τιμή χαμηλότερη κατά 24% από την τιμή που υπήρχε τον Απρίλιο του 2012, όταν και έγινε η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Άρα, όποιο νοικοκυριό δικαιούται επίδομα θέρμανσης, θα έχει τιμή χαμηλότερη και από αυτήν που ήταν τον Απρίλιο του 2012.
Θα αναφέρω παραδείγματα για ένα νοικοκυριό που δικαιούται επίδομα θέρμανσης:
Πρώτον, η μείωση έναντι της περσυνής λιανικής τιμής πώλησης αναμένεται να διαμορφωθεί περίπου στα 0,47 ευρώ ανά λίτρο, η οποία αναλύεται σε 0,12 ευρώ ανά λίτρο, περίπου, από τη μείωση κατά 30% του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, με αμετάβλητες τις διεθνείς τιμές πετρελαίου και σε 0,35 ευρώ ανά λίτρο για την επιδότηση πετρελαίου θέρμανσης.
Δεύτερον, το όφελος που αποκομίζει το νοικοκυριό από τη φετινή χειμερινή περίοδο ανέρχεται ως εξής:
Στα 1410 ευρώ, αν εξαντλήσει τις τρεις χιλιάδες λίτρα που δικαιούται στην Α Ζώνη, δηλαδή στους νομούς Γρεβενών, Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας, Δράμας, Ευρυτανίας. Όφελος 1410 ευρώ!
Στα 846 ευρώ, αν εξαντλήσει τα χίλια οκτακόσια λίτρα που δικαιούται στη Β Ζώνη, δηλαδή στα Ιωάννινα, Λάρισα, Καρδίτσα και μια σειρά από άλλους νομούς.
Στα 451 ευρώ, αν εξαντλήσει τα εννιακόσια εξήντα λίτρα στην Γ Ζώνη,
Στα 282 ευρώ, αν εξαντλήσει τα εξακόσια λίτρα που δικαιούται στη Δ Ζώνη.
Αξίζει να αναφερθεί ότι και στην περίπτωση που το εν λόγω νοικοκυριό καταναλώσει μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης από εκείνες που επιδοτούνται, ακόμα και για διπλάσια κατανάλωση λίτρων από τα επιδοτούμενα, η μέση τιμή ανά λίτρο που θα κληθεί να καταβάλει, δεν θα υπερβαίνει το ύψος που υπήρχε πριν την αύξησή του, τον Απρίλιο του 2012. Εξυπακούεται, δε, ότι όσο η κατανάλωση προσεγγίζει τα επιδοτούμενα λίτρα, τόσο κατεβαίνει η μέση δαπάνη ανά λίτρο, με αποτέλεσμα να επωφελείται τελικά ο καταναλωτής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παράλληλα, όμως ,με τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, ολοκληρώνονται θεμελιώδεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην εμπορία και τη διακίνηση καυσίμων, με κορυφαία την εισαγωγή του συστήματος εισροών-εκροών, το οποίο έχει ήδη εισαχθεί στις μεγαλύτερες πληθυσμιακά περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένων της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με σημερινά στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, η διαδικασία εγκατάστασης του συστήματος έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό πλέον του 98% σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Αχαΐα, Ηράκλειο, Μαγνησία, Ιωάννινα, ενώ προχωρά με ικανοποιητικούς ρυθμούς και στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Με την ολοκλήρωση της τοποθέτησης του συστήματος...
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Στις δεξαμενές πότε θα ολοκληρωθεί, κύριε Υπουργέ; Να μας πείτε!
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών):...και την έναρξη διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης, εντατικοποιούνται οι έλεγχοι -κυρίως στοχευμένοι έλεγχοι- των αρμόδιων υπηρεσιών, ώστε να εξασφαλιστεί...
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Στις δεξαμενές πότε θα ολοκληρωθεί, κύριε Υπουργέ; Δεν μας είπατε!
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών): ...ότι τη μείωση του Φόρου θα την καρπωθούν οι καταναλωτές και όχι οι επιτήδειοι.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκαν, κύριοι συνάδελφοι, τριακόσιοι ογδόντα έλεγχοι από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η χώρα για τρίτη συνεχόμενη χρονιά συνεχίζει να πορεύεται εντός του δημοσιονομικού πλαισίου του εφαρμοζόμενου προγράμματος. Επιτυγχάνει, μέσα από τις τεράστιες θυσίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τους δημοσιονομικούς στόχους. Η Κυβέρνηση έτσι δημιουργεί μεθοδικά, συστηματικά, με βάση και τους βαθμούς ελευθερίας, οι οποίοι, πάντως, διευρύνονται, το πεδίο που επιτρέπει το ρεαλιστικό εξορθολογισμό ρυθμίσεων που έχουν αποδειχθεί οικονομικά αναποτελεσματικές και κοινωνικά άδικες.
Σε αυτήν την κατεύθυνση η Κυβέρνηση ήδη επέτυχε τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, τη διανομή κοινωνικού μερίσματός και πλέον τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και επίκεινται άμεσα και άλλες πρωτοβουλίες. Η προσπάθεια συνεχίζεται.
(Ο οικονομολόγος και ακαδημαϊκός Χρήστος Σταικούρας είναι βουλευτής Φθιώτιδος της ΝΔ και αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών)